Wykaz i omówienie najnowszych zmian w prawie - eksperci Finat analizują projektowane przepisy i porównują je z obecnym statusem prawnym. Szczególnie polecamy zapoznanie się z przepisami prezentowanymi w punkcie 10. Ustawodawca przygotowuje dla nas nowelizację w Kodeksie cywilnym i Kodeksie postępowania cywilnego, przede wszystkim wprowadzając zmiany w zakresie oświadczeń woli i formy dokumentowej, która miałaby być traktowana jako forma szczególna.
1. Projekt z dnia 15.04.2014 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Ordynacja podatkowa
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/215176/katalog/215190
Proponowane zmiany wynikają z obowiązku implementacji przepisów unijnych dotyczących podatku VAT. Zmiany miałyby obowiązywać od 1 stycznia 2015 r. i dotyczyć miejsca świadczenia w odniesieniu do usług telekomunikacyjnych, nadawczych radiowych i telewizyjnych oraz świadczonych drogą elektroniczną na rzecz osób niebędących podatnikami, czyli ostatecznych konsumentów. Zmiana w ustawie o VAT pociągać będzie za sobą także obowiązek stworzenia systemu informatycznego, za pomocą którego podatnicy powyżej wskazanych usług będą rozliczać podatek VAT (tzw. System MOSS). Przepisy te umożliwią podatnikom świadczenie usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych radiowych i telewizyjnych oraz usług elektronicznych na rzecz osób niebędących podatnikami w państwach członkowskich, w których nie mają oni siedziby działalności gospodarczej podlegającej rozliczeniu VAT należnego z tytułu świadczenia tych usług, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej w państwie członkowskim, w którym posiadają numer identyfikacyjny. Należy jednak wskazać, iż ustawodawca jedynie proponuje wprowadzenie takiego systemu, a zatem ma on charakter fakultatywny. Rozwiązanie miałoby pomóc w uniknięciu rejestracji w każdym państwie członkowskim konsumpcji.
Warto podkreślić, że deklaracje VAT składane w systemie MOSS będą traktowane jako uzupełnienie deklaracji VAT, którą podatnik składa w swoim państwie członkowskim w ramach krajowych obowiązków w zakresie VAT.
W związku z centralizacja procedur ustanawia się także Naczelnika Łódzkiego Urzędu Skarbowego jako organ właściwy dla podmiotów stosujących system MOSS w przypadku, gdy państwem konsumpcji jest Polska.
Pozostałe proponowane zmiany mają charakter techniczny.
Ustawa weszłaby w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., z wyjątkami, które weszłyby w życie już w 2014 r.
2. Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz o zmianie innych ustaw
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/85314/katalog/85389
Projekt przewiduje m.in. dwuetapową procedurę analizowania wniosków w sprawie fuzji i przejęć - proste sprawy rozpatrywane będą w ciągu miesiąca, natomiast bardziej złożone przez dodatkowe cztery miesiące. Takie rozwiązanie stosuje Komisja Europejska oraz wiele krajowych urzędów. Przedsiębiorca jeszcze w toku trwającego postępowania pozna przewidywany kierunek rozstrzygnięcia, w tym zastrzeżenia Urzędu. Podczas prowadzonego postępowania będzie mógł odnieść się do nich, a nawet zmodyfikować zakres koncentracji, tak aby uniknąć decyzji zakazującej transakcji.
Projekt przewiduje także wprowadzenie tzw. środków zaradczych. W decyzji kończącej postępowanie UOKiK będzie miał możliwość wskazania przedsiębiorcy, jakie działania ma podjąć w celu usunięcia skutków naruszenia lub zaprzestania niedozwolonej praktyki.
Przedsiębiorcy mogą liczyć na zmiany w programie łagodzenia kar leniency, który umożliwia uczestnikowi niedozwolonego porozumienia uniknięcie lub obniżenie sankcji finansowej w zamian za współpracę z Urzędem i dostarczenie informacji na temat zmowy. Obecnie tylko podmiot, który jako pierwszy poinformuje Urząd o niedozwolonych praktykach, może liczyć na całkowite zwolnienie z kary – pozostali na obniżenie sankcji. Wprowadzone rozwiązanie, tzw. leniency plus umożliwi przedsiębiorcy, który złoży wniosek jako drugi lub kolejny, uzyskanie dodatkowego obniżenia kary o 30 proc, jeśli poinformuje Urząd o innej zmowie, której również był uczestnikiem. W tej drugiej sprawie będzie miał status pierwszego wnioskodawcy i uniknie w niej kary finansowej.
Ustawa wprowadza również istotną zmianę dotyczącą ochrony konsumentów. Prezes UOKiK będzie miał możliwość publicznego ostrzegania o praktykach naruszających zbiorowe interesy konsumentów, które mogą narazić ich na poważne straty finansowe.
Ustawa wchodzi w życie 6 miesięcy po ogłoszeniu.
3. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/209252/katalog/209292
W ustawie zmniejsza się czas pracy osób z niepełnosprawnością znaczną lub umiarkowaną do 7h na dobę i 35h tygodniowo, bez obowiązku dołączania zaświadczenia od lekarza, dotyczącego celowości skrócenia czasu pracy.
Projekt stanowi realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13.06.2013 r., sygn. akt K 17/11.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
4. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów deklaracji, które mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/502/projekt/206704/katalog/206744
Od dnia 1 kwietnia 2014 r. za pomocą środków komunikacji elektronicznej można składać także informację o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie w działalności gospodarczej (VAT-26).
5. Projekt ustawy o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/119314/katalog/119356
Potrzeba opracowania projektu ustawy o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych wynika z konieczności transpozycji dyrektywy Rady 2010/24/UE z dnia 16 marca 2010 r. w sprawie wzajemnej pomocy przy odzyskiwaniu wierzytelności dotyczących podatków, ceł i innych obciążeń.
Zmiany związane z wprowadzeniem tej ustawy mają także swój wydźwięk w innych aktach prawnych takich jak:
1) Kodeks postępowania cywilnego – w którym zmianie miałby ulec art. 773, w taki sposób że nadzór nad realizacją zadań związanych ze wzajemną pomocą przypisany został ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, a ponadto odpowiedzialnym za kontakty z państwami członkowskimi lub państwami trzecimi jest centralne biuro łącznikowe, za pośrednictwem którego odbywa się wymiana wniosków, informacji i dokumentów niezbędnych do udzielania pomocy tym państwom. Zrezygnowano z powierzenia łącznego prowadzenia egzekucji komornikowi sądowemu.
2) Ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, Ustawie o działalności ubezpieczeniowej, Ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, Ustawie o funduszach inwestycyjnych, Ustawie o pracowniczych programach emerytalnych – zmiany w tych ustawach są konsekwencją transpozycji art. 5 ust. 3 dyrektywy 2010/24/UE nakazującego udzielanie wszelkich informacji istotnych dla odzyskiwania wierzytelności państwa członkowskiego, znajdujących się w posiadaniu banku lub innej instytucji finansowej. Projektowana ustawa o wzajemnej pomocy przewiduje, że wnioski o udzielenie informacji istotnych do dochodzenia lub zabezpieczenia należności pieniężnych na wniosek państwa członkowskiego oraz państwa trzeciego realizować będzie centralne biuro łącznikowe. Z tych względów zaistniała konieczność zapewnienia centralnemu biuru łącznikowemu dostępu do informacji znajdujących się w posiadaniu banku lub innej instytucji finansowej.
Z kolei organem właściwym do realizacji wniosku o odzyskanie należności pieniężnych lub podjęcie środków zabezpieczających należności pieniężne pochodzących od państwa członkowskiego jest organ egzekucyjny określony w art. 19 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Dostęp do informacji będących w posiadaniu banku lub innej instytucji finansowej zapewniony więc został również administracyjnym organom egzekucyjnym.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 111 pkt 15, który wchodzi po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia.
6. Projekt ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/203921/katalog/203972
Na podstawie art. 20 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium RP jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim:
1) określających firmę przedsiębiorcy i jego adres;
2) umożliwiających identyfikację towaru.
Przepis nie dotyczy środków spożywczych w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r., wyrobów medycznych oraz innych towarów, dla których prawo wspólnotowe określa szczegółowe oznakowanie. W zakresie identyfikacji towaru (umieszczenie nazwy, znaku) przepis nie dotyczy towarów, w stosunku do których odrębne przepisy szczegółowo regulują obowiązki w zakresie oznakowania (kosmetyki, zabawki, produkty lecznicze itd.).
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.
7. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/171214/katalog/171256
Projektowana zmiana ma na celu umożliwienie sporządzania uproszczonego sprawozdania przez jednostki mikro, jest to możliwość fakultatywna. Zawarta została także definicja jednostki mikro.
Zmiany w ustawie podyktowane są koniecznością implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylającej dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG.
Zgodnie z definicją jednostki mikro to: spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki komandytowo- -akcyjne (jak również spółki osobowe przez nie tworzone), które na dzień bilansowy nie przekroczyły limitów dwóch z trzech następujących kryteriów:
1) suma bilansowa: 1 486 380 PLN;
2) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 2 972 760 PLN;
3) przeciętne zatrudnienie w roku obrotowym: 10.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa jest po I czytaniu w Sejmie.
8. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie warunków i trybu udzielania przez fundusze emerytalne pożyczek papierów wartościowych
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/3/projekt/209952
Rozporządzenie ma na celu umożliwienie funduszom emerytalnym udzielania pożyczek. W projekcie określone zostały warunki i tryb udzielania przez fundusze emerytalne pożyczek papierów wartościowych będących przedmiotem obrotu na rynku regulowanym, dopuszczalny limit zaangażowania funduszu emerytalnego w udzielanie pożyczek papierów wartościowych, sposób uwzględniania pożyczonych papierów wartościowych przy stosowaniu ograniczeń w działalności lokacyjnej funduszu emerytalnego oraz przy ustalaniu wartości jego aktywów.
Rozporządzenie wjedzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
9. Projekt ustawy o zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/200141/katalog/200182
Projekt ma na celu wprowadzenie do polskiego porządku prawnego obowiązku inicjowania postępowania wieczystoksięgowego drogą elektroniczną przez określone podmioty. Tego typu obowiązek przyspieszyłby postępowanie, a wpisy byłyby znacznie szybciej widoczne w systemie i zapisywane niejako „z urzędu”.
Projekt przewiduje także zmiany dotyczące rozpoznawania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Jest w dużej mierze realizacja postulatu zawartego w uzasadnieniu uchwały SN z dnia 13.10.2011 r. Przede wszystkim projekt przewiduje nadanie uprawnienia pracodawcom i organom rentowym posiadającym zdolność sądową i procesową, ale nie będącym osobą prawną czy przedsiębiorcą, pozwalającym na udzielanie pełnomocnictwa procesowego pracownikom nie będącym radcami prawnymi.
Ustawa weszłaby w życie w ciągu 9 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkami.
10. Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/177283/katalog/177316
Projekt ustawy wprowadza zmiany w prawie cywilnym w zakresie formy czynności prawnych oraz stanowi kolejny etap informatyzacji postępowania cywilnego. Projekt obejmuje też zmiany w przepisach normujących postępowanie rozpoznawcze, klauzulowe oraz egzekucyjne. Projektowane regulacje służą przyspieszeniu postępowań sądowych poprzez ograniczenie kognicji sądów, rozszerzenie kompetencji referendarzy sądowych i komorników sądowych, uproszczenie niektórych czynności procesowych oraz zmodyfikowanie tych instytucji, które są wykorzystywane przez uczestników postępowań w celu przedłużania postępowań sądowych.
Projekt zakłada dopuszczenie odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących oświadczeń woli do innych oświadczeń (przede wszystkim do oświadczeń wiedzy lub uczuć).
Wprowadzenie do kc formy dokumentowej, jako nowego typu formy szczególnej, a co za tym idzie wprowadzenie szeregu zmian.
Ustawa wchodzi w życie po upływie dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia z wyjątkami.
11. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy emerytalnych
Źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/502/projekt/214741/katalog/214757
Projekt rozporządzenia wynika z konieczności nowelizacji rozporządzenia z uwagi na wejście w życie przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. oz mianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w ofe.
Proponowane zmiany mają raczej charakter kosmetyczny i polegają na dostosowaniu poszczególnych przepisów rozporządzenia oraz zawartych w załącznikach elementów sprawozdania finansowego ofe do obowiązujących przepisów prawa.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.